(శ్రీదేవీభాగవతం ద్వాదశస్కన్ధం ఏకాదశోఽధ్యాయః)
వ్యాస ఉవాచ |
పుష్పరాగమయాదగ్రే కుంకుమారుణవిగ్రహః |
పద్మరాగమయః సాలో మధ్యే భూశ్చైవతాదృశీ || ౧ ||
దశయోజనవాన్దైర్ఘ్యే గోపురద్వారసంయుతః |
తన్మణిస్తంభసంయుక్తా మండపాః శతశో నృప || ౨ ||
మధ్యే భువిసమాసీనాశ్చతుఃషష్టిమితాః కలాః |
నానాయుధధరావీరా రత్నభూషణభూషితాః || ౩ ||
ప్రత్యేకలోకస్తాసాం తు తత్తల్లోకస్యనాయకాః |
సమంతాత్పద్మరాగస్య పరివార్యస్థితాః సదా || ౪ ||
స్వస్వలోకజనైర్జుష్టాః స్వస్వవాహనహేతిభిః |
తాసాం నామాని వక్ష్యామి శృణు త్వం జనమేజయ || ౫ ||
పింగళాక్షీ విశాలాక్షీ సమృద్ధి వృద్ధిరేవ చ |
శ్రద్ధా స్వాహా స్వధాభిఖ్యా మాయా సంజ్ఞా వసుంధరా || ౬ ||
త్రిలోకధాత్రీ సావిత్రీ గాయత్రీ త్రిదశేశ్వరీ |
సురూపా బహురూపా చ స్కందమాతాఽచ్యుతప్రియా || ౭ ||
విమలా చామలా తద్వదరుణీ పునరారుణీ |
ప్రకృతిర్వికృతిః సృష్టిః స్థితిః సంహృతిరేవ చ || ౮ ||
సన్ధ్యామాతా సతీ హంసీ మర్దికా వజ్రికా పరా |
దేవమాతా భగవతీ దేవకీ కమలాసనా || ౯ ||
త్రిముఖీ సప్తముఖ్యన్యా సురాసురవిమర్దినీ |
లంబోష్టీ చోర్ధ్వకేశీ చ బహుశీర్షా వృకోదరీ || ౧౦ ||
రథరేఖాహ్వయా పశ్చాచ్ఛశిరేఖా తథా పరా |
గగనవేగా పవనవేగా చైవ తతః పరమ్ || ౧౧ ||
అగ్రే భువనపాలా స్యాత్తత్పశ్చాన్మదనాతురా |
అనంగానంగమథనా తథైవానంగమేఖలా || ౧౨ ||
అనంగకుసుమా పశ్చాద్విశ్వరూపా సురాదికా |
క్షయంకరీ భవేచ్ఛక్తి రక్షోభ్యా చ తతః పరమ్ || ౧౩ ||
సత్యవాదిన్యథ ప్రోక్తా బహురూపా శుచివ్రతా |
ఉదారాఖ్యా చ వాగీశీ చతుష్షష్టిమితాః స్మృతాః || ౧౪ ||
జ్వలజ్జిహ్వాననాః సర్వావమంత్యో వహ్నిముల్బణమ్ |
జలం పిబామః సకలం సంహరామోవిభావసుమ్ || ౧౫ ||
పవనం స్తంభయామోద్య భక్షయామోఽఖిలం జగత్ |
ఇతి వాచం సంగిరతే క్రోధ సంరక్తలోచనాః || ౧౬ ||
చాపబాణధరాః సర్వాయుద్ధాయైవోత్సుకాః సదా |
దంష్ట్రా కటకటారావైర్బధిరీకృత దిఙ్ముఖాః || ౧౭ ||
పింగోర్ధ్వకేశ్యః సంప్రోక్తాశ్చాపబాణకరాః సదా |
శతాక్షౌహిణికా సేనాప్యేకైకస్యాః ప్రకీర్తితా || ౧౮ ||
ఏకైక శక్తేః సామర్థ్యం లక్షబ్రహ్మాండనాశనే |
శతాక్షౌహిణికాసేనా తాదృశీ నృప సత్తమ || ౧౯ ||
కిం న కుర్యాజ్జగత్యస్మిన్నశక్యం వక్తుమేవ తత్ |
సర్వాపి యుద్ధసామగ్రీ తస్మిన్సాలే స్థితా మునే || ౨౦ ||
రథానాం గణనా నాస్తి హయానాం కరిణాం తథా ||
శస్త్రాణాం గణనా తద్వద్గణానాం గణనా తథా || ౨౧ ||
పద్మరాగమయాదగ్రే గోమేదమణినిర్మితః |
దశయోజనదైర్ఘ్యేణ ప్రాకారో వర్తతే మహాన్ || ౨౨ ||
భాస్వజ్జపాప్రసూనాభో మధ్యభూస్తస్య తాదృశీ |
గోమేదకల్పితాన్యేవ తద్వాసి సదనాని చ || ౨౩ ||
పక్షిణః స్తంభవర్యాశ్చ వృక్షావాప్యః సరాంసి చ |
గోమేదకల్పితా ఏవ కుంకుమారుణవిగ్రహాః || ౨౪ ||
తన్మధ్యస్థా మహాదేవ్యో ద్వాత్రింశచ్ఛక్తయః స్మృతాః |
నానా శస్త్రప్రహరణా గోమేదమణిభూషితాః || ౨౫ ||
ప్రత్యేక లోక వాసిన్యః పరివార్య సమంతతః |
గోమేదసాలే సన్నద్ధా పిశాచవదనా నృప || ౨౬ ||
స్వర్లోకవాసిభిర్నిత్యం పూజితాశ్చక్రబాహవః |
క్రోధరక్తేక్షణా భింధి పచ చ్ఛింధి దహేతి చ || ౨౭ ||
వదంతి సతతం వాచం యుద్ధోత్సుకహృదంతరాః |
ఏకైకస్యా మహాశక్తేర్దశాక్షౌహిణికా మతా || ౨౮ ||
సేనా తత్రాప్యేకశక్తిర్లక్షబ్రహ్మాండనాశినీ |
తాదృశీనాం మహాసేనా వర్ణనీయా కథం నృప || ౨౯ ||
రథానాం నైవ గణానా వాహనానాం తథైవ చ |
సర్వయుద్ధసమారంభస్తత్ర దేవ్యా విరాజతే || ౩౦ ||
తాసాం నామాని వక్ష్యామి పాపనాశకరాణి చ |
విద్యా హ్రీ పుష్ట యః ప్రజ్ఞా సినీవాలీ కుహూస్తథా || ౩౧ ||
రుద్రావీర్యా ప్రభానందా పోషిణీ ఋద్ధిదా శుభా |
కాలరాత్రిర్మహారాత్రిర్భద్రకాలీ కపర్దినీ || ౩౨ ||
వికృతిర్దండిముండిన్యౌ సేందుఖండా శిఖండినీ |
నిశుంభశుంభమథినీ మహిషాసురమర్దినీ || ౩౩ ||
ఇంద్రాణీ చైవ రుద్రాణీ శంకరార్ధశరీరిణీ |
నారీ నారాయణీ చైవ త్రిశూలిన్యపి పాలినీ || ౩౪ ||
అంబికాహ్లాదినీ పశ్చాదిత్యేవం శక్తయః స్మృతాః |
యద్యేతాః కుపితా దేవ్యస్తదా బ్రహ్మాండనాశనమ్ || ౩౫ ||
పరాజయో న చైతాసాం కదాచిత్క్వచిదస్తి హి |
గోమేదకమయాదగ్రే సద్వజ్రమణినిర్మితః || ౩౬ ||
దశయోజన తుంగోఽసౌ గోపురద్వారసంయుతః |
కపాటశృంఖలాబద్ధో నవవృక్ష సముజ్జ్వలః || ౩౭ ||
సాలస్తన్మధ్యభూమ్యాది సర్వం హీరమయం స్మృతమ్ |
గృహాణివీథయో రథ్యా మహామార్గాం గణాని చ || ౩౮ ||
వృక్షాలవాల తరవః సారంగా అపి తాదృశాః |
దీర్ఘికాశ్రేణయోవాప్యస్తడాగాః కూప సంయుతాః || ౩౯ ||
తత్ర శ్రీభువనేశ్వర్యా వసంతి పరిచారికాః |
ఏకైకా లక్షదాసీభిః సేవితా మదగర్వితాః || ౪౦ ||
తాలవృంతధరాః కాశ్చిచ్చషకాఢ్య కరాంబుజాః |
కాశ్చిత్తాంబూలపాత్రాణి ధారయంత్యోఽతిగర్వితాః || ౪౧ ||
కాశ్చిత్తచ్ఛత్రధారిణ్యశ్చామరాణాం విధారికాః |
నానా వస్త్రధరాః కాశ్చిత్కాశ్చిత్పుష్ప కరాంబుజాః || ౪౨ ||
నానాదర్శకరాః కాశ్చిత్కాశ్చిత్కుంకుమలేపనమ్ |
ధారయంత్యః కజ్జలం చ సిందూర చషకం పరాః || ౪౩ ||
కాశ్చిచ్చిత్రక నిర్మాత్ర్యః పాద సంవాహనే రతాః |
కాశ్చిత్తు భూషాకారిణ్యో నానా భూషాధరాః పరాః || ౪౪ ||
పుష్పభూషణ నిర్మాత్ర్యః పుష్పశృంగారకారికాః |
నానా విలాసచతురా బహ్వ్య ఏవం విధాః పరాః || ౪౫ ||
నిబద్ధ పరిధానీయా యువత్యః సకలా అపి |
దేవీ కృపా లేశవశాత్తుచ్ఛీకృత జగత్త్రయాః || ౪౬ ||
ఏతా దూత్యః స్మృతా దేవ్యః శృంగారమదగర్వితాః |
తాసాం నామాని వక్ష్యామి శృణు మే నృపసత్తమ || ౪౭ ||
అనంగరూపా ప్రథమాప్యనంగమదనా పరా |
తృతీయాతు తతః ప్రోక్తా సుందరీ మదనాతురా || ౪౮ ||
తతో భువనవేగాస్యాత్తథా భువనపాలికా |
స్యాత్సర్వశిశిరానంగవేదనానంగమేఖలా || ౪౯ ||
విద్యుద్దామసమానాంగ్యః క్వణత్కాంచీగుణాన్వితాః |
రణన్మంజీరచరణా బహిరంతరితస్తతః || ౫౦ ||
ధావమానాస్తు శోభంతే సర్వా విద్యుల్లతోపమాః |
కుశలాః సర్వకార్యేషు వేత్రహస్తాః సమంతతః || ౫౧ ||
అష్టదిక్షుతథైతాసాం ప్రాకారాద్బహిరేవ చ |
సదనాని విరాజంతే నానా వాహనహేతిభిః || ౫౨ ||
వజ్రసాలాదగ్రభాగే సాలో వైదూర్యనిర్మితః |
దశయోజనతుంగోఽసౌ గోపురద్వారభూషితః || ౫౩ ||
వైదూర్యభూమిః సర్వాపిగృహాణి వివిధాని చ |
వీథ్యో రథ్యా మహామార్గాః సర్వే వేదూర్యనిర్మితాః || ౫౪ ||
వాపీ కూప తడాగాశ్చ స్రవంతీనాం తటాని చ |
వాలుకా చైవ సర్వాఽపి వైదూర్యమణినిర్మితా || ౫౫ ||
తత్రాష్టదిక్షుపరితో బ్రాహ్మ్యాదీనాం చ మండలమ్ |
నిజైర్గణైః పరివృతం భ్రాజతే నృపసత్తమ || ౫౬ ||
ప్రతిబ్రహ్మాండమాతృణాం తాః సమష్టయ ఈరితాః |
బ్రాహ్మీ మాహేశ్వరీ చైవ కౌమారీ వైష్ణవీ తథా ||౫౭ ||
వారాహీ చ తథేంద్రాణీ చాముండాః సప్తమాతరః |
అష్టమీ తు మహాలక్ష్మీర్నామ్నా ప్రోక్తాస్తు మాతరః || ౫౮ ||
బ్రహ్మరుద్రాదిదేవానాం సమాకారా స్తుతాః స్మృతాః |
జగత్కళ్యాణకారిణ్యః స్వస్వసేనాసమావృతాః || ౫౯ ||
తత్సాలస్య చతుర్ద్వార్షు వాహనాని మహేశితుః |
సజ్జాని నృపతే సంతి సాలంకారాణి నిత్యశః || ౬౦ ||
దంతినః కోటిశో వాహాః కోటిశః శిబికాస్తథా |
హంసాః సింహాశ్చ గరుడా మయూరా వృషభాస్తథా || ౬౧ ||
తైర్యుక్తాః స్యందనాస్తద్వత్కోటిశో నృపనందన |
పార్ష్ణిగ్రాహసమాయుక్తా ధ్వజైరాకాశచుంబినః || ౬౨ ||
కోటిశస్తు విమానాని నానా చిహ్నాన్వితాని చ |
నానా వాదిత్రయుక్తాని మహాధ్వజయుతాని చ || ౬౩ ||
వైదూర్యమణి సాలస్యాప్యగ్రే సాలః పరః స్మృతః |
దశయోజన తుంగోఽసావింద్రనీలాశ్మనిర్మితః || ౬౪ ||
తన్మధ్య భూస్తథా వీథ్యో మహామార్గా గృహాణి చ |
వాపీ కూప తడాగాశ్చ సర్వే తన్మణినిర్మితాః || ౬౫ ||
తత్ర పద్మ తు సంప్రోక్తం బహుయోజన విస్తృతమ్ |
షోడశారం దీప్యమానం సుదర్శనమివాపరమ్ || ౬౬ ||
తత్ర షోడశశక్తీనాం స్థానాని వివిధాని చ |
సర్వోపస్కరయుక్తాని సమృద్ధాని వసంతి హి || ౬౭ ||
తాసాం నామాని వక్ష్యామి శృణు మే నృపసత్తమ |
కరాళీ వికరాళీ చ తథోమా చ సరస్వతీ || ౬౮ ||
శ్రీ దుర్గోషా తథా లక్ష్మీః శ్రుతిశ్చైవ స్మృతిర్ధృతిః |
శ్రద్ధా మేధా మతిః కాంతిరార్యా షోడశశక్తయః || ౬౯ ||
నీలజీమూతసంకాశాః కరవాల కరాంబుజాః |
సమాః ఖేటకధారిణ్యో యుద్ధోపక్రాంత మానసాః || ౭౦ ||
సేనాన్యః సకలా ఏతాః శ్రీదేవ్యా జగదీశితుః |
ప్రతిబ్రహ్మాండసంస్థానాం శక్తీనాం నాయికాః స్మృతాః || ౭౧ ||
బ్రహ్మాండక్షోభకారిణ్యో దేవీ శక్త్యుపబృంహితాః |
నానా రథసమారూఢా నానా శక్తిభిరన్వితాః || ౭౨ ||
ఏతత్పరాక్రమం వక్తుం సహస్రాస్యోఽపి న క్షమః |
ఇంద్రనీలమహాసాలాదగ్రే తు బహువిస్తృతః || ౭౩ ||
ముక్తాప్రాకార ఉదితో దశయోజన దైర్ఘ్యవాన్ |
మధ్యభూః పూర్వవత్ప్రోక్తా తన్మధ్యేఽష్టదళాంబుజమ్ || ౭౪ ||
ముక్తామణిగణాకీర్ణం విస్తృతం తు సకేసరమ్ |
తత్ర దేవీసమాకారా దేవ్యాయుధధరాః సదా || ౭౫ ||
సంప్రోక్తా అష్టమంత్రిణ్యో జగద్వార్తాప్రబోధికాః |
దేవీసమానభోగాస్తా ఇంగితజ్ఞాస్తుపండితాః || ౭౬ ||
కుశలాః సర్వకార్యేషు స్వామికార్యపరాయణాః |
దేవ్యభిప్రాయ బోధ్యస్తాశ్చతురా అతిసుందరాః || ౭౭ ||
నానా శక్తిసమాయుక్తాః ప్రతిబ్రహ్మాండవర్తినామ్ |
ప్రాణినాం తాః సమాచారం జ్ఞానశక్త్యావిదంతి చ || ౭౮ ||
తాసాం నామాని వక్ష్యామి మత్తః శృణు నృపోత్తమ |
అనంగకుసుమా ప్రోక్తాప్యనంగకుసుమాతురా || ౭౯ ||
అనంగమదనా తద్వదనంగమదనాతురా |
భువనపాలా గగనవేగా చైవ తతః పరమ్ || ౮౦ ||
శశిరేఖా చ గగనరేఖా చైవ తతః పరమ్ |
పాశాంకుశవరాభీతిధరా అరుణవిగ్రహాః || ౮౧ ||
విశ్వసంబంధినీం వార్తాం బోధయంతి ప్రతిక్షణమ్ |
ముక్తాసాలాదగ్రభాగే మహామారకతో పరః || ౮౨ ||
సాలోత్తమః సముద్దిష్టో దశయోజన దైర్ఘ్యవాన్ |
నానా సౌభాగ్యసంయుక్తో నానా భోగసమన్వితః || ౮౩ ||
మధ్యభూస్తాదృశీ ప్రోక్తా సదనాని తథైవ చ |
షట్కోణమత్రవిస్తీర్ణం కోణస్థా దేవతాః శృణుః || ౮౪ ||
పూర్వకోణే చతుర్వక్త్రో గాయత్రీ సహితో విధిః |
కుండికాక్షగుణాభీతి దండాయుధధరః పరః || ౮౫ ||
తదాయుధధరా దేవీ గాయత్రీ పరదేవతా |
వేదాః సర్వే మూర్తిమంతః శాస్త్రాణి వివిధాని చ || ౮౬ ||
స్మృతయశ్చ పురాణాని మూర్తిమంతి వసంతి హి |
యే బ్రహ్మవిగ్రహాః సంతి గాయత్రీవిగ్రహాశ్చ యే || ౮౭ ||
వ్యాహృతీనాం విగ్రహాశ్చ తే నిత్యం తత్ర సంతి హి |
రక్షః కోణే శంఖచక్రగదాంబుజ కరాంబుజా || ౮౮ ||
సావిత్రీ వర్తతే తత్ర మహావిష్ణుశ్చ తాదృశః |
యే విష్ణువిగ్రహాః సంతి మత్స్యకూర్మాదయోఖిలాః || ౮౯ ||
సావిత్రీ విగ్రహా యే చ తే సర్వే తత్ర సంతి హి |
వాయుకోణే పరశ్వక్షమాలాభయవరాన్వితః || ౯౦ ||
మహారుద్రో వర్తతేఽత్ర సరస్వత్యపి తాదృశీ |
యే యే తు రుద్రభేదాః స్యుర్దక్షిణాస్యాదయో నృప || ౯౧ ||
గౌరీ భేదాశ్చ యే సర్వే తే తత్ర నివసంతి హి |
చతుఃషష్ట్యాగమా యే చ యే చాన్యేప్యాగమాః స్మృతాః || ౯౨ ||
తే సర్వే మూర్తిమంతశ్చ తత్ర వై నివసంతి హి |
అగ్నికోణే రత్నకుంభం తథా మణికరండకమ్ || ౯౩ ||
దధానో నిజహస్తాభ్యాం కుబేరో ధనదాయకః |
నానా వీథీ సమాయుక్తో మహాలక్ష్మీసమన్వితః || ౯౪ ||
దేవ్యా నిధిపతిస్త్వాస్తే స్వగుణైః పరివేష్టితః |
వారుణే తు మహాకోణే మదనో రతిసంయుతః || ౯౫ ||
పాశాంకుశధనుర్బాణధరో నిత్యం విరాజతే |
శృంగారమూర్తిమంతస్తు తత్ర సన్నిహితాః సదా || ౯౬ ||
ఈశానకోణే విఘ్నేశో నిత్యం పుష్టిసమన్వితః |
పాశాంకుశధరో వీరో విఘ్నహర్తా విరాజతే || ౯౭ ||
విభూతయో గణేశస్య యాయాః సంతి నృపోత్తమ |
తాః సర్వా నివసంత్యత్ర మహైశ్వర్యసమన్వితాః || ౯౮ ||
ప్రతిబ్రహ్మాండసంస్థానాం బ్రహ్మాదీనాం సమష్టయః |
ఏతే బ్రహ్మాదయః ప్రోక్తాః సేవంతే జగదీశ్వరీమ్ || ౯౯ ||
మహామారకతస్యాగ్రే శతయోజన దైర్ఘ్యవాన్ |
ప్రవాలశాలోస్త్యపరః కుంకుమారుణవిగ్రహః || ౧౦౦ ||
మధ్యభూస్తాదృశీ ప్రోక్తా సదనాని చ పూర్వవత్ |
తన్మధ్యే పంచభూతానాం స్వామిన్యః పంచ సంతి చ || ౧౦౧ ||
హృల్లేఖా గగనా రక్తా చతుర్థీ తు కరాళికా |
మహోచ్ఛుష్మా పంచమీ చ పంచభూతసమప్రభాః || ౧౦౨ ||
పాశాంకుశవరాభీతిధారిణ్యోమితభూషణాః |
దేవీ సమానవేషాఢ్యా నవయౌవనగర్వితాః || ౧౦౩ ||
ప్రవాలశాలాదగ్రే తు నవరత్న వినిర్మితః |
బహుయోజనవిస్తీర్ణో మహాశాలోఽస్తి భూమిప || ౧౦౪ ||
తత్ర చామ్నాయదేవీనాం సదనాని బహూన్యపి |
నవరత్నమయాన్యేవ తడాగాశ్చ సరాంసి చ || ౧౦౫ ||
శ్రీదేవ్యా యేఽవతారాః స్యుస్తే తత్ర నివసంతి హి |
మహావిద్యా మహాభేదాః సంతి తత్రైవ భూమిప || ౧౦౬ ||
నిజావరణదేవీభిర్నిజభూషణవాహనైః |
సర్వదేవ్యో విరాజంతే కోటిసూర్యసమప్రభాః || ౧౦౭ ||
సప్తకోటి మహామంత్రదేవతాః సంతి తత్ర హి |
నవరత్నమయాదగ్రే చింతామణిగృహం మహత్ || ౧౦౮ ||
తత్ర త్యం వస్తు మాత్రం తు చింతామణి వినిర్మితమ్ |
సూర్యోద్గారోపలైస్తద్వచ్చంద్రోద్గారోపలైస్తథా || ౧౦౯ ||
విద్యుత్ప్రభోపలైః స్తంభాః కల్పితాస్తు సహస్రశః |
యేషాం ప్రభాభిరంతస్థం వస్తు కించిన్న దృశ్యతే || ౧౧౦ ||
ఇతి శ్రీదేవీభాగవతే మహాపురాణే ద్వాదశస్కంధే ఏకాదశోఽధ్యాయః |
No comments :
Post a Comment