శ్రీ వాల్మీకి మహర్షి రచించిన శ్రీమద్రామాయణం నందలి బాలకాండ లోని 1 వ సర్గము
నారదుడు వాల్మీకికి రామకథ సంక్షిప్తముగా తెలుపుట
తపస్స్వాధ్యాయనిరతం తపస్వీ వాగ్విదాం వరమ్ .
నారదం పరిపప్రచ్ఛ వాల్మీకిర్మునిపుఙ్గవమ్ ..1.1.1..
కోన్వస్మిన్సామ్ప్రతం లోకే గుణవాన్కశ్చ వీర్యవాన్ .
ధర్మజ్ఞశ్చ కృతజ్ఞశ్చ సత్యవాక్యో దృఢవ్రత:..1.1.2..
చారిత్రేణ చ కో యుక్తస్సర్వభూతేషు కో హిత: .
విద్వాన్క: కస్సమర్థశ్చ కశ్చైకప్రియదర్శన: ..1.1.3..
ఆత్మవాన్కో జితక్రోధో ద్యుతిమాన్కో.?నసూయక: .
కస్య బిభ్యతి దేవాశ్చ జాతరోషస్య సంయుగే ..1.1.4..
ఏతదిచ్ఛామ్యహం శ్రోతుం పరం కౌతూహలం హి మే .
మహర్షే త్వం సమర్థో.?సి జ్ఞాతుమేవంవిధం నరమ్ ..1.1.5..
శ్రుత్వా చైత??త్?ి?త్రలోకజ్ఞో వాల్మీకేర్నారదో వచ: .
శ్రూయతామితి చామన్త్?త్ర్య ప్రహృష్టో వాక్యమబ్రవీత్ ..1.1.6..
బహవో దుర్లభాశ్చైవ యే త్వయా కీర్తితా గుణా: .
మునే వక్ష్యామ్యహం బుద్ధ్వా తైర్యుక్తశ్శ్రూయతాన్నర: ..1.1.7..
ఇక్ష్వాకువంశప్రభవో రామో నామ జనైశ్శ్రుత: .
నియతాత్మా మహావీర్యో ద్యుతిమాన్ధృతిమాన్ వశీ ..1.1.8..
బుద్ధిమాన్నీతిమాన్వాగ్మీ శ్రీమాన్ శత్రునిబర్హణ: .
విపులాంసో మహాబాహు: కమ్బుగ్రీవో మహాహను: ..1.1.9.. 1-1-9-
మహోరస్కో మహేష్వాసో గూఢజత్రురరిన్దమః .
ఆజానుబాహుస్సుశిరాస్సులలాటస్సువిక్రమః ..1.1.10..
సమస్సమవిభక్తాఙ్గస్స్నిగ్ధవర్ణ: ప్రతాపవాన్ .
పీనవక్షా విశాలాక్షో లక్ష్మీవాన్ శుభలక్షణః .. 1.1.11..
ధర్మజ్ఞస్సత్యసన్ధశ్చ ప్రజానాం చ హితే రతః .
యశస్వీ జ్ఞానసమ్పన్నశ్శుచిర్వశ్యస్సమాధిమాన్ ..1.1.12..
ప్రజాపతిసమశ్శ్రీమాన్ ధాతా రిపునిషూదనః .
రక్షితా జీవలోకస్య ధర్మస్య పరిరక్షితా ..1.1.13..
రక్షితా స్వస్య ధర్మస్య స్వజనస్య చ రక్షితా .
వేదవేదాఙ్గతత్త్వజ్ఞో ధనుర్వేదే చ నిష్ఠితః ..1.1.14..
సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వజ్ఞస్స్మృతిమాన్ప్రతిభానవాన్ .
సర్వలోకప్రియస్సాధురదీనాత్మా విచక్షణః ..1.1.15..
సర్వదాభిగతస్సద్భిస్సముద్ర ఇవ సిన్ధుభిః .
ఆర్యస్సర్వసమశ్చైవ సదైకప్రియదర్శనః ..1.1.16..
స చ సర్వగుణోపేత: కౌసల్యానన్దవర్ధన: .
సముద్ర ఇవ గామ్భీర్యే ధైర్యేణ హిమవానివ ..1.1.17..
విష్ణునా సదృశో వీర్యే సోమవత్ప్రియదర్శన: .
కాలాగ్నిసదృశ: క్రోధే క్షమయా పృథివీసమ: ..1.1.18..
ధనదేన సమస్త్యాగే సత్యే ధర్మ ఇవాపర: .
తమేవం గుణసమ్పన్నం రామం సత్యపరాక్రమమ్ ..1.1.19..
జ్యేష్ఠం శ్రేష్ఠగుణైర్యుక్తం ప్రియం దశరథస్సుతమ్ . 1-1-19-
ప్రకృతీనాం హితైర్యుక్తం ప్రకృతిప్రియకామ్యయా ..1.1.20..
యౌవరాజ్యేన సంయోక్తుమైచ్ఛత్ప్రీత్యా మహీపతి: . 1-1-20-
తస్యాభిషేకసమ్భారాన్దృష్ట్వా భార్యా.?థ కైకయీ ..1.1.21..
పూర్వం దత్తవరా దేవీ వరమేనమయాచత .
వివాసనం చ రామస్య భరతస్యాభిషేచనమ్ ..1.1.22..
స సత్యవచనాద్రాజా ధర్మపాశేన సంయత: .
వివాసయామాస సుతం రామం దశరథ: ప్రియమ్ ..1.1.23..
స జగామ వనం వీర: ప్రతిజ్ఞామనుపాలయన్.
పితుర్వచననిర్దేశాత్కైకేయ్యా: ప్రియకారణాత్ ..1.1.24..
తం వ్రజన్తం ప్రియో భ్రాతా లక్ష్మణో.?నుజగామ హ .
స్నేహాద్వినయసమ్పన్నస్సుమిత్రానన్దవర్ధన: ..1.1.25..
భ్రాతరం దయితో భ్రాతుస్సౌభ్రాత్రమనుదర్శయన్ .
రామస్య దయితా భార్యా నిత్యం ప్రాణసమా హితా ..1.1.26..
జనకస్య కులే జాతా దేవమాయేవ నిర్మితా .
సర్వలక్షణసమ్పన్నా నారీణాముత్తమా వధూ: ..1.1.27..
సీతాప్యనుగతా రామం శశినం రోహిణీ యథా .
పౌరైరనుగతో దూరం పిత్రా దశరథేన చ ..1.1.28..
శృఙ్గిబేరపురే సూతం గఙ్గాకూలే వ్యసర్జయత్ .
గుహమాసాద్య ధర్మాత్మా నిషాదాధిపతిం ప్రియమ్ ..1.1.29..
గుహేన సహితో రామో లక్ష్మణేన చ సీతయా .
తే వనేన వనం గత్వా నదీస్తీర్త్వా బహూదకా: ..1.1.30..
చిత్రకూటమనుప్రాప్య భరద్వాజస్య శాసనాత్ .
రమ్యమావసథం కృత్వా రమమాణా వనే త్రయ: ..1.1.31..
దేవగన్ధర్వసఙ్కాశాస్తత్ర తే న్యవసన్ సుఖమ్ .
చిత్రకూటం గతే రామే పుత్రశోకాతురస్తథా ..1.1.32..
రాజా దశరథస్స్వర్గం జగామ విలపన్సుతమ్ .
మృతే తు తస్మిన్భరతో వసిష్ఠప్రముఖైర్ద్విజై: .. 1.1.33..
నియుజ్యమానో రాజ్యాయ నైచ్ఛద్రాజ్యం మహాబల:.
స జగామ వనం వీరో రామపాదప్రసాదక: .. 1.1.34 ..
గత్వా తు సుమహాత్మానం రామం సత్యపరాక్రమమ్ .
అయాచద్భ్రాతరం రామమార్యభావపురస్కృత: ..1.1.35..
త్వమేవ రాజా ధర్మజ్ఞ ఇతి రామం వచో.?బ్రవీత్ .
రామో.?పి పరమోదారస్సుముఖస్సుమహాయశా: .
న చైచ్ఛత్పితురాదేశాద్రాజ్యం రామో మహాబల: ..1.1.36..
పాదుకే చాస్య రాజ్యాయ న్యాసం దత్వా పున:పున: .
నివర్తయామాస తతో భరతం భరతాగ్రజ: ..1.1.37..
స కామమనవాప్యైవ రామపాదావుపస్పృశన్ ..1.1.38..
నన్దిగ్రామే.?కరోద్రాజ్యం రామాగమనకాఙ్క్షయా .
గతే తు భరతే శ్రీమాన్ సత్యసన్ధో జితేన్ద్రియ: ..1.1.39..
రామస్తు పునరాలక్ష్య నాగరస్య జనస్య చ .
తత్రాగమనమేకాగ్రో దణ్డకాన్ప్రవివేశ హ ..1.1.40..
ప్రవిశ్య తు మహారణ్యం రామో రాజీవలోచనః .
విరాధం రాక్షసం హత్వా శరభఙ్గం దదర్శ హ ..1.1.41..
సుతీక్ష్ణం చాప్యగస్త్యం చ అగస్త్యభ్రాతరం తథా .
అగస్త్యవచనాచ్చైవ జగ్రాహైన్ద్రం శరాసనమ్ ..1.1.42..
ఖడ్గం చ పరమప్రీతస్తూణీ చాక్షయసాయకౌ .
వసతస్తస్య రామస్య వనే వనచరైస్సహ .
ఋషయో.?భ్యాగమన్సర్వే వధాయాసురరక్షసామ్ ..1.1.43..
స తేషాం ప్రతిశుశ్రావ రాక్షసానాం తథా వనే ..1.1.44..
ప్రతిజ్ఞాతశ్చ రామేణ వధస్సంయతి రక్షసామ్ .
ఋషీణామగ్నికల్పానాం దణ్డకారణ్యవాసినామ్ ..1.1.45..
తేన తత్రైవ వసతా జనస్థాననివాసినీ .
విరూపితా శూర్పణఖా రాక్షసీ కామరూపిణీ ..1.1.46..
తతశ్శూర్పణఖావాక్యాదుద్యుక్తాన్సర్వరాక్షసాన్ .
ఖరం త్రిశిరసం చైవ దూషణం చైవ రాక్షసమ్ ..1.1.47..
నిజఘాన వనే రామస్తేషాం చైవ పదానుగాన్ .
వనే తస్మిన్నివసతా జనస్థాననివాసినామ్ ..1.1.48..
రక్షసాం నిహతాన్యాసన్సహస్రాణి చతుర్దశ .
తతో జ్ఞాతివధం శ్రుత్వా రావణః క్రోధమూర్ఛితః ..1.1.49..
సహాయం వరయామాస మారీచం నామ రాక్షసమ్ .
వార్యమాణస్సుబహుశో మారీచేన స రావణః ..1.1.50..
న విరోధో బలవతా క్షమో రావణ తేన తే .
అనాదృత్య తు తద్వాక్యం రావణ: కాలచోదిత: ..1.1.51..
జగామ సహ మారీచస్తస్యాశ్రమపదం తదా .
తేన మాయావినా దూరమపవాహ్య నృపాత్మజౌ ..1.1.52..
జహార భార్యాం రామస్య గృధ్రం హత్వా జటాయుషమ్ .
గృధ్రం చ నిహతం దృష్ట్వా హృతాం శ్రుత్వా చ మైథిలీమ్ ..1.1.53..
రాఘవశ్శోకసన్తప్తో విలలాపాకులేన్ద్రియ: .
తతస్తేనైవ శోకేన గృధ్రం దగ్ధ్వా జటాయుషమ్ ..1.1.54..
మార్గమాణో వనే సీతాం రాక్షసం సన్దదర్శ హ .
కబన్ధన్నామ రూపేణ వికృతం ఘోరదర్శనమ్ ..1.1.55..
తం నిహత్య మహాబాహుర్దదాహ స్వర్గతశ్చ స: .
స చాస్య కథయామాస శబరీం ధర్మచారిణీమ్ ..1.1.56..
శ్రమణీం ధర్మనిపుణామభిగచ్ఛేతి రాఘవ . 1-1-51-
సో.?భ్యగచ్ఛన్మహాతేజాశ్శబరీం శత్రుసూదన: ..1.1.57..
శబర్యా పూజితస్సమ్యగ్రామో దశరథాత్మజ: .
పమ్పాతీరే హనుమతా సఙ్గతో వానరేణ హ ..1.1.58..
హనుమద్వచనాచ్చైవ సుగ్రీవేణ సమాగత: .
సుగ్రీవాయ చ తత్సర్వం శంసద్రామో మహాబల: ..1.1.59..
ఆదితస్తద్యథావృత్తం సీతాయాశ్చ విశేషత: .
సుగ్రీవశ్చాపి తత్సర్వం శ్రుత్వా రామస్య వానర: ..1.1.60..
చకార సఖ్యం రామేణ ప్రీతశ్చైవాగ్నిసాక్షికమ్ .
తతో వానరరాజేన వైరానుకథనం ప్రతి ..1.1.61..
రామాయావేదితం సర్వం ప్రణయాద్దు:ఖితేన చ .
ప్రతిజ్ఞాతం చ రామేణ తదా వాలివధం ప్రతి ..1.1.62..
వాలినశ్చ బలం తత్ర కథయామాస వానర: .
సుగ్రీవశ్శఙ్కితశ్చాసీన్నిత్యం వీర్యేణ రాఘవే ..1.1.63..
రాఘవప్రత్యయార్థం తు దున్దుభే: కాయముత్తమమ్ .
దర్శయామాస సుగ్రీవో మహాపర్వతసన్నిభమ్ ..1.1.64..
ఉత్స్మయిత్వా మహాబాహు: ప్రేక్ష్య చాస్థి మహాబల: .
పాదాఙ్గుష్ఠేన చిక్షేప సమ్పూర్ణం దశయోజనమ్ ..1.1.65..
బిభేద చ పునస్సాలాన్సప్తైకేన మహేషుణా .
గిరిం రసాతలం చైవ జనయన్ప్రత్యయం తథా ..1.1.66..
తత: ప్రీతమనాస్తేన విశ్వస్తస్స మహాకపి: .
కిష్కిన్ధాం రామసహితో జగామ చ గుహాం తదా ..1.1.67..
తతో.?గర్జద్ధరివర: సుగ్రీవో హేమపిఙ్గల: .
తేన నాదేన మహతా నిర్జగామ హరీశ్వర: ..1.1.68..
అనుమాన్య తదా తారాం సుగ్రీవేణ సమాగత: .
నిజఘాన చ తత్రైనం శరేణైకేన రాఘవ: ..1.1.69..
తతస్సుగ్రీవవచనాద్ధత్వా వాలినమాహవే .
సుగ్రీవమేవ తద్రాజ్యే రాఘవ: ప్రత్యపాదయత్ ..1.1.70..
స చ సర్వాన్సమానీయ వానరాన్వానరర్షభ: .
దిశ: ప్రస్థాపయామాస దిదృక్షుర్జనకాత్మజామ్ ..1.1.71..
తతో గృధ్రస్య వచనాత్సమ్పాతేర్హనుమాన్బలీ.
శతయోజనవిస్తీర్ణం పుప్లువే లవణార్ణవమ్..1.1.72..
తత్ర లఙ్కాం సమాసాద్య పురీం రావణపాలితామ్ .
దదర్శ సీతాం ధ్యాయన్తీమశోకవనికాం గతామ్ ..1.1.73..
నివేదయిత్వా.?.?భిజ్ఞానం ప్రవృత్తిం చ నివేద్య చ .
సమాశ్వాస్య చ వైదేహీం మర్దయామాస తోరణమ్ ..1.1.74..
పఞ్చ సేనాగ్రగాన్హత్వా సప్తమన్త్రిసుతానపి .
శూరమక్షం చ నిష్పిష్య గ్రహణం సముపాగమత్ ..1.1.75..
అస్త్రేణోన్ముక్తమాత్మానం జ్ఞాత్వా పైతామహాద్వరాత్ .
మర్షయన్రాక్షసాన్వీరో యన్త్రిణస్తాన్యదృచ్ఛయా ..1.1.76..
తతో దగ్ధ్వా పురీం లఙ్కామృతే సీతాం చ మైథిలీమ్ .
రామాయ ప్రియమాఖ్యాతుం పునరాయాన్మహాకపి: ..1.1.77..
సో.?ధిగమ్య మహాత్మానం కృత్వా రామం ప్రదక్షిణమ్ .
న్యవేదయదమేయాత్మా దృష్టా సీతేతి తత్త్వత: ..1.1.78..
తతస్సుగ్రీవసహితో గత్వా తీరం మహోదధే: .
సముద్రం క్షోభయామాస శరైరాదిత్యసన్నిభై: ..1.1.79..
దర్శయామాస చాత్మానం సముద్రస్సరితాం పతి: .
సముద్రవచనాచ్చైవ నలం సేతుమకారయత్ ..1.1.80..
తేన గత్వా పురీం లఙ్కాం హత్వా రావణమాహవే .
రామ: సీతామనుప్రాప్య పరాం వ్రీడాముపాగమత్ ..1.1.81..
తామువాచ తతో రామ: పరుషం జనసంసది .
అమృష్యమాణా సా సీతా వివేశ జ్వలనం సతీ ..1.1.82..
తతో.?గ్నివచనాత్సీతాం జ్ఞాత్వా విగతకల్మషామ్ .
బభౌ రామస్సమ్ప్రహృష్ట: పూజితస్సర్వదైవతై: ..1.1.83..
కర్మణా తేన మహతా త్రైలోక్యం సచరాచరమ్ .
సదేవర్షిగణం తుష్టం రాఘవస్య మహాత్మన: ..1.1.84..
అభిషిచ్య చ లఙ్కాయాం రాక్షసేన్ద్రం విభీషణమ్ .
కృతకృత్యస్తదా రామో విజ్వర: ప్రముమోద హ ..1.1.85..
దేవతాభ్యో వరం ప్రాప్య సముత్థాప్య చ వానరాన్ .
అయోధ్యాం ప్రస్థితో రామ: పుష్పకేణ సుహృద్వృత: ..1.1.86..
భరద్వాజాశ్రమం గత్వా రామస్సత్యపరాక్రమ: .
భరతస్యాన్తికం రామో హనూమన్తం వ్యసర్జయత్ ..1.1.87..
పునరాఖ్యాయికాం జల్పన్సుగ్రీవసహితశ్చ స: .
పుష్పకం తత్సమారుహ్య నన్దిగ్రామం యయౌ తదా ..1.1.88..
నన్దిగ్రామే జటాం హిత్వా భ్రాతృభిస్సహితో.?నఘ: .
రామస్సీతామనుప్రాప్య రాజ్యం పునరవాప్తవాన్ ..1.1.89..
ప్రహృష్టముదితో లోకస్తుష్ట: పుష్టస్సుధార్మిక: .
నిరామయో హ్యరోగశ్చ దుర్భిక్షభయవర్జిత: ..1.1.90..
న పుత్రమరణం కిఞ్చిద్ద్రక్ష్యన్తి పురుషా: క్వచిత్ .
నార్యశ్చావిధవా నిత్యం భవిష్యన్తి పతివ్రతా: ..1.1.91..
న చాగ్నిజం భయం కిఞ్చిన్నాప్సు మజ్జన్తి జన్తవ: .
న వాతజం భయం కిఞ్చిన్నాపి జ్వరకృతం తథా ..1.1.92..
న చాపి క్షుద్భయం తత్ర న తస్కరభయం తథా .
నగరాణి చ రాష్ట్రాణి ధనధాన్యయుతాని చ ..1.1.93..
నిత్యం ప్రముదితాస్సర్వే యథా కృతయుగే తథా .
అశ్వమేధశతైరిష్ట్వా తథా బహుసువర్ణకై: ..1.1.94..
గవాం కోట్యయుతం దత్వా బ్రహ్మలోకం ప్రయాస్యతి .
అసంఖ్యేయం ధనం దత్వా బ్రాహ్మణేభ్యో మహాయశా: ..1.1.95..
రాజవంశాన్శతగుణాన్స్థాపయిష్యతి రాఘవ: .
చాతుర్వర్ణ్యం చ లోకే.?స్మిన్ స్వే స్వే ధర్మే నియోక్ష్యతి ..1.1.96..
దశవర్షసహస్రాణి దశవర్షశతాని చ .
రామో రాజ్యముపాసిత్వా బ్రహ్మలోకం ప్రయాస్యతి .. 1.1.97..
ఇదం పవిత్రం పాపఘ్నం పుణ్యం వేదైశ్చ సమ్మితమ్ .
య: పఠేద్రామచరితం సర్వపాపై: ప్రముచ్యతే ..1.1.98..
ఏతదాఖ్యానమాయుష్యం పఠన్రామాయణం నర: .
సపుత్రపౌత్రస్సగణ: ప్రేత్య స్వర్గే మహీయతే .. 1.1.99.. 1-1-92-
పఠన్ద్విజో వాగృషభత్వమీయాత్
స్యాత్క్షత్రియో భూమిపతిత్వమీయాత్ .
వణిగ్జన: పణ్యఫలత్వమీయాత్
జనశ్చ శూద్రో.?పి మహత్వమీయాత్ ..1.1.100..
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే బాలకాణ్డే (శ్రీమద్రామాయణకథాసఙ్క్షేపో నామ) ప్రథమ: సర్గ:
No comments :
Post a Comment